“Eat, meet, work, relax: het kan allemaal bij ‘Woest’, een hippe lunch-, brunch- en tapasbar in Gent. Zaakvoerders Jelle en Melissa zijn al vier jaar de trotse eigenaars.”

“We zijn allebei enorm fier op de zaak. We kiezen voor lokale producten, proberen zoveel mogelijk biologisch te werken en hebben ook heel wat vegetarische gerechten op de kaart staan. Bij ons kan je genieten van een heerlijk drankje, lekkere tapas of een smakelijke lunch.”

De coronacrisis hakte daar natuurlijk stevig in. “Normaal hebben we plaats om 180 mensen te bedienen, binnen en op ons terras. Maar door de coronacrisis moesten we net als alle andere horecazaken de deuren van ons restaurant sluiten. Dat kwam binnen.”

“Uiteindelijk hebben we eigenlijk heel snel geschakeld en take-away georganiseerd. Op die manier konden we onze klanten toch nog van een heerlijke maaltijd voorzien. Geregeld gingen we tijdens de lockdown samenwerkingen aan met collega-ondernemers uit de buurt. Zo hebben we met enkele buren in de Brugse Poort ook een take-awaybox samengesteld.”

Woest stelt een divers en vooral groot team te werk. “We vonden het verschrikkelijk dat we ons team al zo lang moesten missen. We werken met een vast team in de keuken, maar hebben ook heel veel flexijobbers en jobstudenten in dienst. Dat zorgt voor heel wat planning en communicatie, maar ook voor een toffe sfeer.”

“Geregeld hebben we ook personeel in opleiding, bijvoorbeeld met een IBO-contract. Opleiding maakt deel uit van onze visie. Daarom nemen we geregeld kandidaten aan met weinig ervaring, maar met veel goesting. Ik ben zelf ook als hobbykok begonnen en had geen professionele ervaring. Ik geloof dus zeker in talent zonder diploma”, vertelt Melissa.

“Oké, het vergt enige inspanning om iemand op te leiden op de werkvloer, maar het verrijkt ons enorm. We geven graag kansen en rekenen de kandidaten niet af als ze eens een foutje maken. Dan neem je het erbij dat het tempo soms iets lager ligt of dat het extra communicatie vraagt om je team vlot te laten werken.”

Een IBO heeft volgens Melissa meer slaagkans als het ganse team betrokken is. “De hele ploeg draagt z’n steentje bij tijdens de opleiding. En het is die team effort die ervoor zorgt dat IBO zo goed werkt. We hebben enkele mensen die al jaren een vaste waarde vormen in onze ploeg en hier gestart zijn met een IBO. Eentje heeft zelfs een eigen zaak opgestart.”

Voor haar collega’s heeft Melissa één boodschap. “Als je personeel aanwerft, wacht dan niet op de witte raaf. Geef iemand met passie en motivatie een kans. Het is de moeite zeker waard.”

Oswald Croes is zaakvoerder van Oberbayern en l’Apereau, twee horecazaken in het centrum van Blankenberge. Als kind van horeca-uitbaters kent hij de sector als geen ander. Maar het afgelopen jaar was ook voor Oswald een uitdaging.

“Door de coronacrisis moest ik mijn beide zaken tijdelijk sluiten. Bij l’Apereau boden we wel take-away aan en kon je nog steeds cocktails afhalen. Maar dat was niet hetzelfde. We snakten ernaar om onze vaste gasten en toeristen weer te kunnen bedienen aan tafel.”

Oswald verwachtte een grote toestroom bij de opening van de horeca en speelde daar goed op in. “Als uitbater van een restaurant en een high-end cocktailbar ben ik altijd op zoek naar gemotiveerd personeel. Op een bepaald moment had ik twee nieuwe werkkrachten klaarstaan, die zijn gestart met een IBO-contract. Zij hadden nog geen horeca-ervaring, dus leidden we hen zelf op, bij ons op de werkvloer. Zo leren ze de kneepjes van het vak met hun toekomstige collega’s als begeleider.”

Voor Oswald is een IBO (individuele beroepsopleiding) een goede oplossing om gemotiveerde mensen aan te werven die nog weinig ervaring hebben. “Onze zaak bestaat al 56 jaar en we zijn een begrip in Blankenberge. Daardoor kloppen er geregeld mensen aan met de vraag of we geen werk voor hen hebben. We kijken vooral naar het engagement en de passie van de kandidaat. Zijn we overtuigd van de match? Dan stellen we een IBO-contract voor. Want als de attitude juist zit, dan krijg je bij ons een kans.” 

Bovendien heeft zo’n IBO-contract tal van voordelen. “Als werkgever hoef je geen loon te betalen, enkel een vaste vergoeding. Zo krijg je de kans om een enthousiaste kandidaat op te leiden tot zaalmedewerker, hulpkelner of kok aan een financieel voordelig tarief. Na een geslaagde opleiding werf je de kandidaat aan met een vast contract. Dat is een pure win-win: voor mij als werkgever, maar ook voor de kandidaat die zo werk vindt zonder ervaring.”

Oswald heeft ook advies voor zijn collega’s in de sector. “Het vergt geduld om mensen op te leiden in je zaak, maar het is de investering meer dan waard. We werken bij Oberbayern en l’Apereau al jaren met stagiairs, jobstudenten en IBO-contracten. En dat werkt. We houden er gemotiveerd personeel aan over dat opgeleid is op maat van onze zaak.”

La Tâche is een trendy restaurant aan de rand van de stad Brugge. Chef Olivier Monbailliu staat er aan het roer. Ook voor hem was het afgelopen jaar een enorme uitdaging. Maar wat de chef typeert: hij blijft niet bij de pakken zitten.

“Ik baat deze zaak al 16 jaar uit en ben al meer dan 25 jaar zelfstandige. Dan heb je al wat watertjes doorzwommen. Maar dit hadden we nog nooit meegemaakt. We moesten onze deuren noodgedwongen sluiten door het coronavirus. Dat komt hard aan, maar we hebben eigenlijk meteen de handen uit de mouwen gestoken. We schakelden over op take-away en boden ook maaltijden aan voor campers op onze parking. Je merkte dat mensen daar echt van genoten, nog meer dan voordien.”

Voor La Tâche was deze periode nog zwaarder dan anders. “We deden alles zelf tijdens de lockdown, want personeel betalen met de weinige inkomsten was niet mogelijk. We keken er dan ook echt naar uit om in mei opnieuw de deuren van onze zaak te kunnen openen. Mensen snakken naar quality time, en die kunnen wij hen geven.”

Chef Monballiu rekent daarvoor op de hulp van zijn personeel. “We hebben heel gemotiveerd personeel bij La Tâche. Voor ons is dat de belangrijkste factor wanneer we iemand aanwerven: passie. Je hoeft geen hotelschool gedaan te hebben en ook ervaring is geen vereiste. Dankzij IBO, de individuele beroepsopleiding van VDAB, leid ik nieuwe medewerkers zelf op in het restaurant. Zo kunnen wij ervaring cadeau doen aan mensen die in het verleden niet de kans kregen om een koksopleiding te volgen.” 

Bij La Tâche nemen ze geregeld kandidaten aan met weinig ervaring om hen op te leiden op de werkvloer. “Dat gaat van zaalmedewerker tot bijvoorbeeld keukenhulp of zelfs sous-chef. Ook anderstaligen kunnen we zo een kans geven om mee te draaien in ons restaurant. Goed opgeleid personeel is vandaag heel moeilijk te vinden, vandaar dat wij ons personeel zelf opleiden. Bovendien is dat aantrekkelijk voor mij als werkgever, want ik betaal tijdens de opleiding enkel een vaste vergoeding en geen loon. Ook voor de kandidaat is het interessant, want die kan zonder al te veel opleiding en ervaring aan de slag in een goed restaurant.”

La Tâche is een bekende naam in de omgeving van Brugge – en ver daarbuiten. “We krijgen geregeld mensen over de vloer die graag bij ons willen werken. Als ze weinig ervaring hebben, maar de nodige portie passie, dan contacteer ik VDAB en sluiten we een IBO-contract af. Ik ben daar heel tevreden over en raad mijn collega’s in de sector aan om er ook gebruik van te maken. Investeer in een gedegen opleiding op de werkvloer, want je plukt er gegarandeerd de vruchten van.”

De Griekse Frituur – O Geros in Genk bestaat al sinds 1974. Aan het roer staat Mariane, die het werk van haar moeder voortzet. De Griekse familiale sfeer tot bij de mensen aan tafel brengen, daar is het Mariane om te doen.

Tijdens de coronacrisis bleef Mariane niet bij de pakken zitten. Klanten konden take-away bestellen en laten bezorgen of afhalen. Op die manier bleef het restaurant ook rekenen op een deel van het personeel.

“We hadden één collega die nog twee dagen per week kwam helpen. De rest van de tijd was ze tijdelijk werkloos. Daarnaast had ik vlak voor de tweede lockdown een enthousiaste nieuwe medewerker gevonden, die nog weinig ervaring had. Hij zou zes maanden een IBO – individuele beroepsopleiding – bij ons volgen. Omdat we nog steeds take-away organiseerden, had ik nog altijd nood aan helpende handen in de keuken. Daardoor kon de IBO gewoon doorgaan. Bovendien gaf het mij de tijd om deze jongeman op te leiden tijdens een iets rustigere periode, waarin we geen mensen konden ontvangen om ter plekke te blijven eten. Zo konden we volledig focussen op de gerechten voor take-away.”

En dat is niet het enige voordeel voor Mariane. “Met een IBO leid je iemand op in je eigen zaak. Tijdens de opleiding betaal je geen loon, maar een vaste vergoeding. Dat maakt het financieel interessant. Als de opleiding slaagt, neem je de kandidaat aan. Je kan ook rekenen op de hulp van een IBO-bemiddelaar bij VDAB die alles haarfijn uitlegt en mee nagaat wat de opties zijn.”

“Al jarenlang werk ik met verschillende vormen van stages, met jobstudenten, enzovoort. Maar IBO is voor mij toch het handigste instrument om nieuw personeel op te leiden. Onze IBO-kandidaten vervangen in feite twee jobstudenten. Ze zijn enorm geëngageerd en bereid om het beste van zichzelf te geven, omdat ze uiteindelijk vast werk kunnen krijgen. Het is een soort risicovrije investering die het dubbel en dik waard is.”

Bij Casa Mundo in Menen kan je lekker tafelen, van heerlijke tapas tot klassieke Vlaamse topgerechten. Zaakvoerder Mieke Lesage weet hoe ze haar gasten in de watten moet leggen. Maar halfweg maart 2020 strooide het coronavirus roet in het eten. Noodgedwongen sloot Mieke de deuren van haar zaak.

“Als je al 11 jaar hard werkt aan een succesvolle horecazaak, dan komt dat hard binnen. Niet alleen voor mij als zaakvoerder, maar ook voor de rest van ons personeel. In het najaar en tijdens de eindejaarsperiode hebben we wel enkele tapasschotels verkocht en tijdelijk een weekmenu aangeboden. Maar het was jammer genoeg niet financieel voordelig om die take-away vol te houden.”

Mieke keek enorm uit naar de opening van haar zaak in mei. “We wilden zo snel mogelijk opnieuw aan de slag. Ook onze jobstudenten en flexijobbers stonden paraat. Daarnaast zochten we enkele nieuwe medewerkers.”

Casa Mundo kon daarvoor rekenen op de hulp van VDAB. “We plaatsen onze vacatures op de website van VDAB, om zo veel werkzoekenden te bereiken. Het is fijn als de kandidaten al een zekere basis hebben, maar niet noodzakelijk. Passie brengt je vandaag een pak verder dan een diploma”, vertelt Mieke.

“Als een kandidaat nog niet voldoende ervaring heeft of nog vaktechnische kennis moet opbouwen, maken we gebruik van een IBO, een individuele beroepsopleiding. In het verleden hebben we zo al een kok zonder professionele ervaring in dienst genomen. Je moet tijd en energie vrijmaken om zo’n opleiding te kunnen aanbieden, maar omdat het financieel voordelig is, loont het zeker de moeite. Bovendien krijg je hulp van VDAB en kan je altijd op hen terugvallen voor vragen of ondersteuning.”

Onlangs opende Casa Mundo opnieuw de deuren. “We keken ernaar uit om opnieuw gasten te ontvangen. Het hele team stond te popelen. We zijn er zeker van dat ook nieuwe werkkrachten zich helemaal thuis zullen voelen bij ons.”